6 mitów na temat prezbiopii

Prezbiopia to wada wzroku inaczej nazywana nadwzrocznością starczą. Jej nazwa pochodzi od greckiego słowa presbus (stary człowiek) i ops (oko). Wokół niej narosło sporo mitów najczęściej wynikających z niezrozumienia jej specyfiki, szczególnie przez osoby młode, których jeszcze nie dotyczy.

Mit 1: Nadwzroczność i prezbiopia to taka sama wada wzroku.

mity prezbiopiaMimo, że termin nadwzroczność i nadwzroczność starcza sugeruje, że chodzi o tę samą wadę wzroku to w rzeczywistości tak nie jest. Nadwzroczność to wada wzroku, która najczęściej spowodowana jest zbyt krótką gałką oczną w stosunku do siły łamiącej soczewki i rogówki przez co promienie świetlne ogniskowane są nie na lecz za siatkówką, a powstający na siatkówce obraz jest nieostry (inną rzadszą przyczyną nadwzroczności może być zbyt płaska soczewka lub rogówka). Osoba nadwzroczna w zależności od wielkości wady skarży się w pierwszej kolejności na gorsze widzenie z bliska. Jednak przy dużych wadach jakość widzenia do dali również może być zła. Nadwzroczność koryguje się skupiającymi soczewkami jednoogniskowymi, które używa się zarówno do patrzenia w dal jak i z bliska.

Z prezbiopią natomiast związane jest stopniowe pogorszenie widzenia tylko z bliskich odległości będące wynikiem postępującego wraz z wiekiem zmniejszenia elastyczności soczewki oka i zaburzeniem akomodacji. Proces ten zwykle rozpoczyna się ok. 40 r.ż. i postępuje do ok 65 r.ż. Prezbiopię koryguje się poprzez zastosowanie dodatkowej mocy optycznej zależnej od wieku i stopnia utraty akomodacji, najczęściej w przedziale od +0,5 do +3,5 Dioptrii większej od korekcji do dali. Osobom normowzrocznym (bez wady wzroku) przepisuje się jedynie „plusową” korekcję tylko do bliskich odległości. Osoby z nadwzrocznością, krótkowzrocznością, astygmatyzmem, wymagają zastosowania różnej korekcji do dali i do bliży.

Mit 2: Prezbiopii można zapobiec.

Prezbiopia jest wynikiem naturalnego procesu starzenia soczewki, któremu nie można zapobiec. Można jedynie spowolnić ten proces stosując dietę bogatą w witaminy C, E, A i luteinę.

Mit 3: Korygując prezbiopię sprawiamy, że wzrok szybko się pogarsza.

Prezbiopia jest wadą wzroku, która pogłębia się z wiekiem. Przyjęto, że średnio co pięć lat o 0,5 Dioptrii. Niekorygowanie presbiopii, nie spowalnia ani nie przyspiesza jej rozwoju, powoduje natomiast utrudniające codzienne funkcjonowanie, coraz gorsze widzenie z bliska. Z tego względu zaleca się regularne przeprowadzanie badań kontrolnych i noszenie korekcji adekwatnej do wady wzroku.

Mit 4: Krótkowzroczność zmniejsza się wraz z wiekiem z powodu prezbiopii.

Do korekcji prezbiopii konieczne jest zastosowanie dodatkowej mocy optycznej (addycji) tylko do bliskich odległości o wartościach dodatnich ( zależnych od stopnia utraty akomodacji) mieszczących się zwykle w przedziale od +0,5 do +3,5 Dioptrii. Dla osób krótkowzrocznych mających korekcję do dali np. -2,0 Dioptrie i potrzebujących addycji +1,5 Dioptrii oznacza to, że do czytania potrzebują słabszej korekcji o wartości -0,5 Dioptrii, co można określić jako zmniejszanie się krótkowzroczności ale tylko do bliskich odległości. Korekcja do dali pozostaje niezmieniona.

Mit 5. Presbiopii nie można korygować soczewkami kontaktowymi.

Mimo, że korygujące prezbiopię progresywne soczewki kontaktowe istnieją na rynku już od dłuższego czasu, świadomość pacjentów na ich temat jest ciągle mała. Może to wynikać z faktu, że nie wszyscy specjaliści zajmują się ich aplikacją niepotrzebnie obawiając się, że procedura ich doboru jest bardzo skomplikowana.

Mit 6. Do progresywnych soczewek kontaktowych podobnie jak do okularów progresywnych trudno jest się przyzwyczaić.

Progresywne soczewki kontaktowe pozwalają widzieć dobrze na każdą odległość podobnie jak okulary progresywne, jednak ich zasada działania jest zupełnie inna.
Okulary progresywne posiadają tzw. kanał progresji czyli strefę w której moc szkła stopniowo się zwiększa począwszy od góry gdzie znajduje się korekcja do dali, przechodząc płynnie do dołu i osiągając moc do czytania. Poza strefą kanału progresji znajdują się obszary peryferyjne (na brzegach soczewek) obarczone aberracjami powodującymi rozmyte widzenie. Dlatego chcąc widzieć wyraźnie na wybraną odległość należy poruszać odpowiednio głową i oczami by odnaleźć obszar na szkle, który daje najlepsze widzenie. Patrząc w dal, należy trzymać prosto głowę i oczy (patrzeć górną częścią szkła). Patrząc na bliskie odległości, głowę również należy trzymać prosto (tak jak do patrzenia w dal), a oczy opuścić tak by patrzeć przez dolny fragment szkła. Podobnie jest z odległościami pośrednimi – głowę należy trzymać prosto, a opuszczając oczy odszukać miejsce na szkle, przez które widzenie jest najbardziej wyraźne. Konieczność “szukania” odpowiedniego punktu na szkle, rozmyte widzenie na bokach sprawia, że nie wszyscy użytkownicy okularów progresywnych mogą się do nich przyzwyczaić.

Progresywne soczewki kontaktowe przylegają bezpośrednio do oka, dlatego ich działanie nie jest uzależnione od kierunku spojrzenia, nie mają obszarów zamglonego widzenia. W progresywnych soczewkach kontaktowych światło skupia się na siatkówce równocześnie z obszarów dalekich, bliskich, a nawet pośrednich, a system wzrokowy wybiera obraz najlepszej jakości. Na rynku kontaktologicznym ciągle pojawiają się nowe, doskonalsze rozwiązania pozwalające coraz lepiej korygować prezbiopię dzięki czemu przyzwyczajenie się do progresywnych soczewek kontaktowych jest łatwe i porównywalne jak do zwykłych soczewek sferycznych (więcej o tym w Zalety i wady soczewek multifokalnych). Najnowszym rozwiązaniem są soczewki ze specjalną konstrukcją strefy optycznej (Acuvue 1-Day Moist Multifocal) dopasowanej do zmieniającej się w oku prezbiopijnym szerokości źrenicy zależnie od wady refrakcji oraz zapewniającą optymalną centrację sferyczną/asferyczną krzywiznę tylną.

Jeżeli zauważasz u siebie pierwsze objawy prezbiopii (presbiopii) takie jak:

  • trudności w czytaniu drobnego druku,
  • konieczność oddalania tekstu by widzieć go lepiej,
  • zmęczenie i bóle głowy przy dłuższej pracy z bliska,

… to skontaktuj się ze swoim specjalistą, który razem z Tobą ustali najlepszy sposób jej korekcji.


Artykuł przygotowany przez Optometrystę Szkla.com w ramach Poradnika optometrysty.